Eşanjör Türleri ve Süt Pastörizasyonunda Kullanımı
Süt pastörizasyonunda farklı tip eşanjörler kullanılabilir. En yaygın olarak kullanılanlar şunlardır:
- Plakalı Eşanjörler: İnce, dalgalı plakalardan oluşan bu eşanjörler, yüksek ısı transfer katsayısı ve küçük boyutları sayesinde süt pastörizasyonunda sıklıkla tercih edilir. Plakalar arasında akan süt ve ısıtma/soğutma sıvısı, birbirleriyle çok yakın temas halinde olduğu için ısı transferi hızlı ve verimli olur.
- Borulu Eşanjörler: Boruların içinden bir sıvı, boruların dışından ise başka bir sıvı akıtılır. Süt pastörizasyonunda borulu eşanjörler de kullanılabilir ancak plakalı eşanjörlere göre daha az verimli ve daha büyük yer kaplarlar.
- Spiral Eşanjörler: İki spiral borunun birbirine dolanmasıyla oluşturulan bu eşanjörler, yüksek viskoziteli ürünlerin ısıtılmasında ve soğutulmasında kullanılır. Süt pastörizasyonunda spiral eşanjörler daha az tercih edilir.
Süt Pastörizasyonunda Eşanjör Seçimi
Eşanjör seçimi, birçok faktöre bağlıdır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Süt debisi: İşlenecek süt miktarı, eşanjörün kapasitesini belirler.
- Pastörizasyon sıcaklığı ve süresi: Uygulanacak pastörizasyon yöntemine göre eşanjörün tasarımı değişir.
- Enerji verimliliği: Rejenerasyon gibi özellikler, enerji verimliliğini artırır.
- Temizlik kolaylığı: Eşanjörün düzenli olarak temizlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle temizlenmesi kolay bir eşanjör seçilmelidir.
- Malzeme: Eşanjörün üretildiği malzeme, sütün özelliklerine ve işlem koşullarına uygun olmalıdır.
Sonuç
Eşanjör, süt pastörizasyon sürecinde hayati bir role sahiptir. Sütü istenen sıcaklığa kadar ısıtarak ve daha sonra hızlı bir şekilde soğutarak, zararlı mikroorganizmaların yok edilmesini sağlar ve sütün raf ömrünü uzatır. Farklı tip eşanjörler bulunmasına rağmen, plakalı eşanjörler yüksek verimliliği ve küçük boyutları sayesinde süt pastörizasyonunda en sık tercih edilen tiptir. Eşanjör seçimi, işletmenin ihtiyaçlarına ve bütçesine göre yapılmalıdır.
